Gefascineerd
door de hersenen

Goede kans dat de 21e eeuw herinnerd zal worden als het tijdperk van de ontdekkingstocht in ons eigen geest. Het is opwindend om getuige te zijn van al die doorbraken en om er over te schrijven en te vertellen. Neuropsychologie laat zich op veel manieren vertalen. In een nieuwsverhaal in de krant, in lezingen, een tentoonstelling over pubers, in een opiniestuk over drankmisbruik of onderwijs, in literatuurstudies over het effect van kunst op kinderhersenen. Relevante inzichten moet je niet in de la laten liggen.

Op een koude en grauwe winterdag in 2001 viel me plotseling iets op: reeds weken had ik, grabbelend in het onderzoeksnieuws voor mijn artikelen, onwillekeurig steeds hersenonderzoek gekozen. De fascinatie was er dus al voor ik me haar bewust werd. Het was het begin van een onstuimige verliefdheid die nooit is uitgedoofd. Een diepe honger om het mysterie van de hersencellen te doorgronden. Wat maakt mensen tot wie ze zijn?

Weinig andere takken van onderzoek onthullen zoveel over onszelf en over hoe wij functioneren: over mislukking en succes, over jaloezie en liefde, stress en geluk. Het brein is een spiegel waarin je de mens en de samenleving gereflecteerd ziet.

Interviews & nieuws

Hoopvol onderwijs

De Cultuurkrant, oktober 2024

Kinderen uit lagere sociaal-economische klassen krijgen van huis uit minder hoop en een lager zelfbeeld mee. Kunst- en cultuuronderwijs zijn bij uitstek geschikt om dit te corrigeren en ook deze groep te helpen om hoopvol te zijn, en daarmee om gelijke kansen te krijgen. Een interview. Lees…

‘Hersenen zuigen kennis in een fabelachtig tempo op’

Lees, Lezer, leest, juni 2024

Veertigduizend jaar geleden werd er al kunst gemaakt. Maar waarom eigenlijk? In dit interview leg ik het uit. Lees…

Professionele ongehoorzaam in het onderwijs

Inspire2teach, maart 2024

Een persoonlijk interview door Mariska Bosch over de kracht van ons onderwijs en het belang van docenten die professioneel ongehoorzaam zijn. Over plezier. En over de juf die voor mij een daverend verschil maakte. Luister…

Laten we investeren in pedagogisch medewerkers

ESB, augustus 2023

Laten we investeren in pedagogisch medewerkers, niet in de controle van hun werk. Dat bepleit ik in een recent artikel in ESB. Onderzoek laat overtuigend zien dat baby's en peuters het best ontwikkelen als we met ze in een open interactie zijn. PM'ers met kunde en zelfvertrouwen doen dat beter dan PM'ers die we met kwaliteitscriteria op de lip zitten. Lees…

Ceativiteit is durven dwalen

Dossier Creativiteit, voorjaar 2023

Creativiteit is geen bijzondere gave. Iedereen is creatief, maar je moet de deur er wel voor openzetten. Dat doe je door te improviseren en te dwalen: door je gedachten de ruimte te geven om het niet te weten. Lees…

Zelfsturing is het nieuwe IQ

Kinderopvangtotaal, mei 2022

Spel en beweging is onmisbaar om later goed te presteren op school, vertel ik in dit interview. 'Al spelend en bewegend leggen kinderen in de eerste zes levensjaren de basis voor leervermogen en zelfsturing.' Kinderen leren dus leren door te spelen. Lees…

Muziek op school: dit is wat het oplevert

Meer muziek in de klas, voorjaar 2021

Waarom is muziek belangrijk op school? En hoe helpt muziek leerlingen om zich te ontwikkelen? Méér Muziek in de klas vroeg mij om het onderzoek op een rijtje te zetten. Hier een samenvatting van mijn bevindingen. Lees…

Onderwijs in coronatijd

NRC, juni 2021

Corona geeft achterstanden. Daarom is het juist tijd voor meer beweging, kunst en muziek in de klas, zo pleit ik in NRC. Lees…

Hoe train je je creatieve brein?

the Zooooo, mei 2021

Een vrolijk interview met Irene Koel over hoe creatief werkt, en hoe niet. "Efficiëntie en creativiteit dat gaat niet samen." Luister…

‘We moeten leren naar ons eigen plezier te luisteren’

Flow Magazine / Museum van de Geest, januari 2021

Journaliste Karine Hoenderdos interviewde mij voor het Museum voor de Geest en Flow Magazine. Het werd een diepgravend en persoonlijk gesprek. Over de hersenen, over plezier, geluk en liefde. En over mij. Luister…

‘Als je de theaters sluit krijg je meer burnout. Daar worden we armer van’

VPRO radio, janauri 2021

In deze documentaire spreekt radiomaker Marten Minkema onder andere met mij over de lockdown en wat het met ons doet. Waarom het helemaal niet zo logisch is om de KLM belangrijker te vinden dan de cultuur. Luister…

‘Boomblaadjes die dansen in de wind zijn goed voor ons brein’

NRC.nl, maart 2020

Wat doet natuur met onze hersenen. Ik schreef daarover onlangs een literatuurstudie. Hier een paar kernpunten. Lees…

Blind door liefde

NPO, maart 2017

Wie verliefd is die is eigenlijk een beetje gek. Leuk gek, alhoewel... In deze aflevering van ‘Lauren en de liefde’ leg ik uit dat de roze wolk niet alleen maar leuk is. Kijk…

Het is belangrijk dat we blijven spelen

7 Ditches, januari 2016

Waarom is efficiëntie niet hetzelfde als effectiviteit? Hoe ontstaat aangeleerde hulpeloosheid en waarom kun je creativiteit niet organiseren als de rest van het leven? Een interview over het belang van het spelende in de mens. Kijk…

De natuur als vluchtheuvel van de geest

Tuin en Landschap, augustus 2015

Waarom maakt natuur ons vitaal? Omdat natuur voldoet aan basisbehoeften van ons brein. Natuur fascineert, activeert hersengebieden die een rol spelen bij zingeving en opent het zenuwkanaal waarin ons vermogen tot sociale interactie zetelt. “Een beetje natuur heeft grote invloed.” Lees…

Wij zijn strandjutters op de kustlijn van ons leven

NPO2, augustus 2015

’s Nachts spoelt de zee van je slaap het strand schoon van je geest. Wat niet de moeite is van het bewaren is de volgende ochtend verdwenen. Kijk…

Tieners rerroriseren hun ouders niet voor de lol

Boekids, 2015

Tieners terroriseren hun ouders niet zomaar voor de lol. Dat doen ze omdat de natuur het zo bedacht heeft. Het is pure noodzaak vertel ik een groep Haagse leerlingen tijdens Boekids. Hier een korte compilatie. Kijk…

Cultuur als levenselixer

Theatergids Geleen, 2014/2015

“De voorstelling is voor hem dan ook geslaagd als zijn publiek trots is dat het in het theater zit… én trots om een mens te zijn. ‘Want dat is namelijk echt heel leuk en bijzonder.’” Lees…

Waarom niet-nadenken soms beter is

VPRO/radio 1, juli 2012

“Experts doen eigenlijk hetzelfde als slaapwandelaars. Ze vertrouwen zo op de kracht van hun brein dat ze gedachteloos tot betere prestaties komen.” Luister…

Sport en hersenen

VPRO/radio 1, juli 2012

“Als een voetbalclub wint zie je bij spelers en hun supporters dezelfde chemische veranderingen in de hersenen.” Kijk…

De Liefde kent geen geheime goocheltrucs

de Volkskrant, mei 2010

“Voor liefde bestaat geen eenvoudige formule. Liefde is strijd en pijn. Geluk is niet alleen plezier, geluk is ook dat het leven ergens over gáát. Daarvoor moet je soms hard werken.” Lees…

Er gaat niets boven hutten bouwen

Trouw, december 2011

“Speels gedrag draagt bij aan innovatiekracht en aanpassingsvermogen. Niet voor niets geldt in de natuur: hoe complexer en inventiever een diersoort, hoe meer tijd die soort spelend doorbrengt.” Lees…

Mannen volgens vrouwen

VPRO, augustus 2008

“Mark laat zich door de VPRO photoshoppen tot de ideale man.” Kijk…

Ben ik dat?

VPRO Boeken, oktober 2007

Interview over het boek ‘Ben ik dat?’ Met Wim Brands. Kijk…

Lezingen

Datum
16 april 2025
Onderwerp
Professioneel ongehoorzaam; de neurobiologie van vakmanschap
Tijd
Plaats
Pathé Leidsche Rijn
Datum
22 april 2025
Onderwerp
Authentiek leiderschap, natuur en zorg
Tijd
16:15 - 17:15
Plaats
Hilvarenbeek
Datum
6 mei 2025
Onderwerp
Wat schiet school op met cultuur?
Tijd
9:30
Plaats
Nieuwegein
Datum
22 mei 2025
Onderwerp
Wat schiet school op met cultuur?
Tijd
19:30 - 20:30
Plaats
Noord-Scharwoude
Datum
26 mei 2025
Onderwerp
hoe jonge kinderen leren
Tijd
9:45 - 10:45
Plaats
in het midden van het land
Datum
28 mei 2025
Onderwerp
Bewegend leren
Tijd
13:00 - 14:15
Plaats
regio Amsterdam
Datum
5 juni 2025
Onderwerp
Wat schiet school op met cultuur
Tijd
19:30
Plaats
Heerhugowaard
Datum
26 juni 2025
Onderwerp
Hoe werkt hoop?
Tijd
Plaats
Datum
16 oktober 2025
Onderwerp
Kinderen bouwen hun eigen brein
Tijd
Plaats
Ridderkerk
Datum
27 oktober 2025
Onderwerp
Buitentijd = leertijd
Tijd
9:45 - 10:45
Plaats
Amersfoort

Meer informatie…

Reacties

“Ik gun iedere pedagogisch professional een Mark Mieras omdat hij op ongelooflijk boeiende wijze uiteen zet hoe belangrijk en waardevol hun vak is.” - Myrte van Gurp, directeur van PPINK

“Mark heeft ons op inspirerende wijze meegenomen in het nut en het waarom van het stimuleren van nieuwsgierigheid bij kinderen. Dit leidde tot nieuwe inzichten en geanimeerde gesprekken onder onze basisschooldirecteuren en ict’ers. Mark nam de ruimte om vragen die ontstonden, goed onderbouwd te beantwoorden.” - Marit Kruiskamp Beleidsadviseur Stichting Katholiek Onderwijs Enschede

“Wat een leuke lezing, heel verfrissend. Voor veel mensen een eye opener voor hun blinde vlekken en waarop de hersenen ons misleiden.” - Linda Otter, Rechtbank Noord-Nederland